Πως χρησιμοποιούνται τα προσωπικά δεδομένα στο διαδίκτυο
Σχεδόν οποιαδήποτε καθημερινή δραστηριότητα στο Διαδίκτυο συνεπάγεται επεξεργασία των προσωπικών μας δεδομένων:
α) Όταν διαβάζουμε το e-mail μας, ο πάροχος ηλεκτρονικών επικοινωνιών καταγράφει την ώρα εισόδου στο λογαριασμό μας, τον αποστολέα του μηνύματός μας, καθώς και την ώρα αποστολής αυτού. Επίσης, τηρεί – ακόμη και αν δεν επιτρέπεται να τα διαβάζει – τα e-mail μας. Και αυτό αποτελεί επιμέρους επεξεργασία προσωπικών δεδομένων.
β) Όταν σερφάρουμε στο Διαδίκτυο, το πρόγραμμα πλοήγησης (browser) καταγράφει τις σελίδες που επισκεπτόμαστε. Κάποιες σελίδες εγκαθιστούν στον υπολογιστή μας μικρά αρχεία (cookies) ώστε να μπορούν να μας αναγνωρίζουν όταν θα τις επισκεφτούμε εκ νέου. Για παράδειγμα, «κλικάροντας» σε μια διαφήμιση, η διαφημιστική εταιρεία μπορεί να καταγράφει τις προτιμήσεις μας μέσω των αρχείων αυτών, ώστε να μπορεί να μας στέλνει προσφορές στο μέλλον για αντίστοιχα προϊόντα που κρίνει ότι θα μας ενδιαφέρουν.
γ) Όταν αναζητούμε πληροφορίες μέσω μιας μηχανής αναζήτησης (π.χ για κάποια εργασία που θέλουμε να προετοιμάσουμε), καταγράφονται όλες οι αναζητήσεις που πραγματοποιούμε, μαζί με τη χρονική στιγμή της κάθε αναζήτησης αλλά και τη διεύθυνση πρωτοκόλλου διαδικτύου (ΙΡ) με την οποία ο υπολογιστής μας συνδέεται στο Διαδίκτυο.
δ) Πολύ συχνά καλούμαστε να συμπληρώσουμε φόρμα με προσωπικά μας στοιχεία για την παροχή μιας υπηρεσίας στο Διαδίκτυο (π.χ. για να στείλουμε απλά μια ηλεκτρονική κάρτα γενεθλίων σε φίλο μας ή για να δηλώσουμε συμμετοχή σε έναν διαγωνισμό).
ε) «Ανεβάζοντας» οποιαδήποτε πληροφορία που μας αφορά σε μια υπηρεσία κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook, ουσιαστικά δημοσιεύουμε προσωπικά μας δεδομένα στο Διαδίκτυο. Τα δεδομένα αυτά είναι διαθέσιμα στους «φίλους» μας στο Facebook, στους «φίλους» των «φίλων» μας, ενώ ορισμένα είναι διαθέσιμα σε όλους τους χρήστες του Facebook. Εάν, επίσης, ανεβάσουμε πληροφορίες ή φωτογραφίες άλλων, τότε δημοσιεύουμε προσωπικά δεδομένα των ατόμων αυτών στο Διαδίκτυο.
Ο παραπάνω κατάλογος, αν και δεν είναι πλήρης, αποτυπώνει το μέγεθος της επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων που λαμβάνει χώρα στο Διαδίκτυο. Αυτό που πιθανώς δεν συνειδητοποιούμε πάντα είναι ότι, αν προσωπικά μας δεδομένα πέσουν σε λάθος χέρια, ενδεχομένως να βρεθούμε σε εξαιρετικά δύσκολη θέση στο μέλλον. Ιδιαίτερα στο Διαδίκτυο, δεν μπορούμε να προβλέψουμε ή να φανταστούμε πώς και πότε θα χρησιμοποιηθούν τα προσωπικά μας δεδομένα. Για παράδειγμα, κάποιες προτιμήσεις ή απόψεις που δηλώνουμε σήμερα, π.χ. στο προφίλ μας σε μία υπηρεσία κοινωνικής δικτύωσης ή σε ένα ιστολόγιο, ενδεχομένως να επηρεάσουν αρνητικά τη μελλοντική μας επαγγελματική πορεία ή τις προσωπικές μας σχέσεις. Για παράδειγμα, στο μέλλον, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε ότι πιθανοί εργοδότες θα αναζητήσουν πληροφορίες για εμάς στο Διαδίκτυο. Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε πως, ό,τι δημοσιεύουμε στο Διαδίκτυο είναι πολύ δύσκολο να διαγραφεί πλήρως: «τα γραπτά μένουν» και είναι δυνατόν να δημοσιεύονται και σε ιστοσελίδες που δεν έχουμε ποτέ φανταστεί. Επίσης, κάποιος που γνωρίζει πολλά από τα προσωπικά μας δεδομένα (που ίσως αυτοβούλως να του τα δώσαμε, π.χ. κατά τη συνομιλία μας μαζί του σε ένα ηλεκτρονικό χώρο συζητήσεων) μπορεί, αν είναι κακόβουλος, να επιχειρήσει ακόμα και υποκλοπή της ταυτότητάς μας (υποδυόμενος στο Διαδίκτυο εμάς) με σκοπό να εξαπατήσει εμάς ή τους φίλους μας με αποτέλεσμα να μας βλάψει. Δυστυχώς, τέτοια περιστατικά είναι πλέον πολύ συνήθη…
α) Όταν διαβάζουμε το e-mail μας, ο πάροχος ηλεκτρονικών επικοινωνιών καταγράφει την ώρα εισόδου στο λογαριασμό μας, τον αποστολέα του μηνύματός μας, καθώς και την ώρα αποστολής αυτού. Επίσης, τηρεί – ακόμη και αν δεν επιτρέπεται να τα διαβάζει – τα e-mail μας. Και αυτό αποτελεί επιμέρους επεξεργασία προσωπικών δεδομένων.
β) Όταν σερφάρουμε στο Διαδίκτυο, το πρόγραμμα πλοήγησης (browser) καταγράφει τις σελίδες που επισκεπτόμαστε. Κάποιες σελίδες εγκαθιστούν στον υπολογιστή μας μικρά αρχεία (cookies) ώστε να μπορούν να μας αναγνωρίζουν όταν θα τις επισκεφτούμε εκ νέου. Για παράδειγμα, «κλικάροντας» σε μια διαφήμιση, η διαφημιστική εταιρεία μπορεί να καταγράφει τις προτιμήσεις μας μέσω των αρχείων αυτών, ώστε να μπορεί να μας στέλνει προσφορές στο μέλλον για αντίστοιχα προϊόντα που κρίνει ότι θα μας ενδιαφέρουν.
γ) Όταν αναζητούμε πληροφορίες μέσω μιας μηχανής αναζήτησης (π.χ για κάποια εργασία που θέλουμε να προετοιμάσουμε), καταγράφονται όλες οι αναζητήσεις που πραγματοποιούμε, μαζί με τη χρονική στιγμή της κάθε αναζήτησης αλλά και τη διεύθυνση πρωτοκόλλου διαδικτύου (ΙΡ) με την οποία ο υπολογιστής μας συνδέεται στο Διαδίκτυο.
δ) Πολύ συχνά καλούμαστε να συμπληρώσουμε φόρμα με προσωπικά μας στοιχεία για την παροχή μιας υπηρεσίας στο Διαδίκτυο (π.χ. για να στείλουμε απλά μια ηλεκτρονική κάρτα γενεθλίων σε φίλο μας ή για να δηλώσουμε συμμετοχή σε έναν διαγωνισμό).
ε) «Ανεβάζοντας» οποιαδήποτε πληροφορία που μας αφορά σε μια υπηρεσία κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook, ουσιαστικά δημοσιεύουμε προσωπικά μας δεδομένα στο Διαδίκτυο. Τα δεδομένα αυτά είναι διαθέσιμα στους «φίλους» μας στο Facebook, στους «φίλους» των «φίλων» μας, ενώ ορισμένα είναι διαθέσιμα σε όλους τους χρήστες του Facebook. Εάν, επίσης, ανεβάσουμε πληροφορίες ή φωτογραφίες άλλων, τότε δημοσιεύουμε προσωπικά δεδομένα των ατόμων αυτών στο Διαδίκτυο.
Ο παραπάνω κατάλογος, αν και δεν είναι πλήρης, αποτυπώνει το μέγεθος της επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων που λαμβάνει χώρα στο Διαδίκτυο. Αυτό που πιθανώς δεν συνειδητοποιούμε πάντα είναι ότι, αν προσωπικά μας δεδομένα πέσουν σε λάθος χέρια, ενδεχομένως να βρεθούμε σε εξαιρετικά δύσκολη θέση στο μέλλον. Ιδιαίτερα στο Διαδίκτυο, δεν μπορούμε να προβλέψουμε ή να φανταστούμε πώς και πότε θα χρησιμοποιηθούν τα προσωπικά μας δεδομένα. Για παράδειγμα, κάποιες προτιμήσεις ή απόψεις που δηλώνουμε σήμερα, π.χ. στο προφίλ μας σε μία υπηρεσία κοινωνικής δικτύωσης ή σε ένα ιστολόγιο, ενδεχομένως να επηρεάσουν αρνητικά τη μελλοντική μας επαγγελματική πορεία ή τις προσωπικές μας σχέσεις. Για παράδειγμα, στο μέλλον, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε ότι πιθανοί εργοδότες θα αναζητήσουν πληροφορίες για εμάς στο Διαδίκτυο. Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε πως, ό,τι δημοσιεύουμε στο Διαδίκτυο είναι πολύ δύσκολο να διαγραφεί πλήρως: «τα γραπτά μένουν» και είναι δυνατόν να δημοσιεύονται και σε ιστοσελίδες που δεν έχουμε ποτέ φανταστεί. Επίσης, κάποιος που γνωρίζει πολλά από τα προσωπικά μας δεδομένα (που ίσως αυτοβούλως να του τα δώσαμε, π.χ. κατά τη συνομιλία μας μαζί του σε ένα ηλεκτρονικό χώρο συζητήσεων) μπορεί, αν είναι κακόβουλος, να επιχειρήσει ακόμα και υποκλοπή της ταυτότητάς μας (υποδυόμενος στο Διαδίκτυο εμάς) με σκοπό να εξαπατήσει εμάς ή τους φίλους μας με αποτέλεσμα να μας βλάψει. Δυστυχώς, τέτοια περιστατικά είναι πλέον πολύ συνήθη…